Baş - Boyun Bölgesinde Radyoterapi Almış Hastalara Yaklaşımlar

Radyoterapi, tümörlere tedavi amacıyla yüksek enerjili ışın uygulamasıdır. Teoride kullanım amacı, radyasyonun neoplastik hücreleri öldürürken, normal hücrelere zarar vermemesine dayandırılmaktadır. Bununla birlikte, pratikte bu tamamen mümkün değildir ve normal dokular üzerinde bazı istenmeyen etkiler ortaya çıkarmaktadır. Neoplastik hücrelere yeterli doz uygulanması kaydıyla, tüm neoplazmalar radyasyonla yok edilebilir. Radyasyon miktarını sınırlayan faktör çevre dokuların tolere edebilme kapasitesidir.

 Hücrelerin yenilenme (turnover) hızı arttıkça radyasyondan etkilenme oranları da artmaktadır. Bu nedenle normal dokulara nazaran daha hızlı çoğalan neoplastik hücreler radyasyondan göreceli olarak daha fazla etkilenmektedirler. Hızlı yenilenme gösteren normal dokular da aynı derecede etkilenmektedirler. Hematopoetik hücreler, epitelyal hücreler ve endotelyal hücreler radyoterapi tedavisinin başlamasından kısa süre sonra etkilenmeye başlamaktadır.

Baş boyun bölgesine radyoterapi tedavisi başlamasından kısa süre sonra ağız mukozası etkilenmeye başlamaktadır. Dişhekimleri için dikkat edilmesi gereken durum, ağız boşluğunda veya çevresindeki ince damarların radyoterapi tedavisi sonrası hasar görmesine bağlı meydana gelen değişikliklerin teşhisi ve tedavisi planlamasına kısa sürede karar vermektir. Radyoterapi sonrası tükürük bezleri ve kemik diğer dokulara göre nispeten  daha dirençli olduğu görülmektedir. Ancak damarların yoğun bir şekilde etkilenmesine bağlı uzun dönemde bazı sıkıntılar ortaya çıkmaktadır.

Bu seminerin amacı baş boyun bölgelerine radyoterapi alan hastalara dişhekimlerinin nasıl yaklaşması gerektiğini ve nelere dikkat etmesi gerektiğini açıklamaktır.